ورود / ثبت نام
یادداشتی به قلم دکتر آرزو رسولی (طالقانی)، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
بخش اول/ «فْرَوَهْرهای نیک، توانا و مقدس پارسایان را می‌ستاییم… آنان در جنگ‌ها برای جا و سرزمین خود، برای داشتن جایی و خانه‌ای برای زندگی می‌جنگند؛ چونان جنگجویی دلیر که برگستوان بر تن کرده و برای خواسته‌ای که به نیکی به دست آورده، مبارزه می‌کند. پس، از میان فروهرها آنها پیروزند که آب را هر کس برای خانوادۀ خود، برای ویس خود، برای زنتوی خود، برای مردم خود ببرد، چنین‌گویان: «مردم ما خوشبخت شوند و زیاد شوند.» (بندهای 64 و 67 و 68 فروردین‌یشت)
فروردین ماهِ بزرگداشت فروهرهاست، فروهرهایی که با آغاز سال نو به زمین می‌آیند، به خانه و خانوادۀ خود سر می‌زنند و برای آنان برکت، آب و آبادانی می‌آورند و از مال و خواسته‌ای که از راه درست به دست آمده، محافظت می‌کنند. مفهوم فروهر یا صورت اوستایی آن فْرَوَشی ریشۀ عمیقی در اعتقادات مردمان ایران داشته و در آغاز به روح محافظ قهرمانان اطلاق می‌شده است. اندک اندک در تحول اعتقادی ایرانیان این مفهوم از روان جدا شد و فروهرها آن بخش غیر مادی وجود آدمی شدند که حق انتخاب یافتند در جهان مینوی باقی بمانند یا وارد بدن آدمیان شوند و در نبرد جهانی علیه شر ایفای نقش کنند. فروهر چونان ودیعه‌ای مینوی است که از طرف خداوند در وجود آدمی وارد می‌شود و ماهیتش پاک و نیک است، پیش از آفرینش جهان مادی وجود داشته و پس از مرگ انسان هم خواهد بود و از آنجا که پاکِ پاک است، هیچگونه ناپاکی را برنمی‌تابد. ایرانیان از دیرباز برای استقبال از فروهرها، خانه¬های خود را از زیر و رو تمیز می‌کردند تا فروهرهای درگذشتگان آن خانواده به خانه و خانوادۀ خود سری بزنند و برای آنان برکت در سال جدید بیاورند. از این پیشینۀ اعتقادی رسم زیبای خانه‌تکانی بجا مانده است.
جشن فروهرها مصادف است با ششمین گاهانبار، جشن هَمَسپَثمَئِدَیَه که جشنی است برای همۀ ارواح و در سالگرد آفرینش انسان برگزار می‌شده است. به عبارتی جشن تولد انسان بوده است و از این رو، محترم‌ترین روز سال. پنج روز جشن گاهانبار بود و پنج روز آخر سال هم پنج روزِ بِهیزگ، و این ده روز را ایرانیان جشن می‌گرفته‌اند. در آخرین روز، جشن مفصلی بوده که فردا صبح آن نوروز می¬شده است. در شب نوروز، بر بام خانه‌ها آتش می‌افروختند که نورِ آتش راهنمایی باشد برای فروهرها تا خانه‌های خود را پیدا کنند.